"ΤΥΧΙΚΟΣ" ΙΟΥΛΙΟΣ-ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2011 -- « ΕΛΕΩ ΘΕΟΥ

Πουθενά στις σελίδες των Αγίων Γραφών δεν υπάρχει η έκφραση «ΕΛΕΩ ΘΕΟΥ», την οποία επί αιώνες χρησιμοποιούσαν (και ατυχώς ακόμη και σήμερα καταχρηστικά χρησιμοποιούν κάποιοι “άρχοντες” –κοσμικοί και θρησκευτικοί, όπως π.χ. επίσκοποι διαφόρων εκκλησιών και βασιλείς (βλ. εικόνες)– που αναγάγουν την ανάρρηση στους θρόνους τους όχι στα αυλικά και συνοδικά μαγειρεία αλλά δήθεν στον Θεό και τους νόμους Του. Το ίδιο κάνουν –παρ' όλο που δεν το εκφράζουν εξίσου κατηγορηματικά– οι αυτοπρόβλητοι, δήθεν “ποιμένες”, σε πολλές εκκλησίες όλων των δογμάτων.

Στην αρχαιότητα είχαν προηγηθεί αντιλήψεις ταύτισης του εκάστοτε άρχοντα, βασιλιά, φαραώ κ.λπ., με κάποιον θεό ή ότι δήθεν αυτός είχε θεία καταγωγή (π.χ. Μέγας Αλέξανδρος κ.λπ.). Αργότερα είχαμε την θεοποίηση και λατρεία του Ρωμαίου αυτοκράτορα που έπαψε να είναι πολίτης –έστω ο Πρώτος Πολίτης ή Princeps–, και έγινε οριστικά “κύριος και θεός” που απαιτούσε θυμίαμα. Στην εποχή του Μ. Κωνσταντίνου εισήχθηκε μια νέα δομή διακυβέρνησης με έντονες επιδράσεις απολυταρχισμού από την Ανατολή, με αποτέλεσμα η αυτοκρατορική εξουσία στην Κωνσταντινούπολη να διαμορφωθεί στα πρότυπα του ανατολικού δεσποτισμού. Καθώς ο Κωνσταντίνος συνειδητοποίησε πως μόνο πάνω στην θρησκεία μπορούσε να θεμελιωθεί η δεσποτική του εξουσία, εγκατέλειψε οριστικά την προηγούμενη τακτική και θεμελίωσε νέα αντίληψη παρουσιάζοντας τον εαυτό του ως τον εκπρόσωπο του Θεού στη γη “ελέω Θεού”. Η διαδοχή του θρόνου έγινε κληρονομική για την οικογένεια του Κωνσταντίνου. Αυτό το πολιτειακό σύστημα επικράτησε επί πολλούς αιώνες τόσο στην Ανατολή όσο και στην Δύση.

Στην «ελέω Θεού» μοναρχία, δεν υπήρχαν πλέον οι ελεύθεροι πολίτες που κάποτε κατοικούσαν στις πόλεις-κράτη της Ελλάδας και της Ιταλίας, αλλά κατάντησαν υποτελείς υπήκοοι, οι οποίοι είχαν ελάχιστα δικαιώματα, όπως και οι υπήκοοι των βασιλέων της Περσίας.[1]

Στο ανωτέρω ειλικρινές διάγγελμα του Όθωνα είναι φανερό ότι ανέλαβε τον θρόνο «Προσκεκλημένος από την εμπιστοσύνη των ενδόξων και μεγαλοψύχων μεσιτών, … και από την ιδίαν σας ελευθέραν εκλογήν» για να εκπληρώσει τις υποχρεώσεις που ανέλαβε «...και προς τας μεσιτευούσας Μεγάλας Δυνάμεις».

Το "έλεος" που χρειάστηκε για να γίνει βασιλιάς της Ελλάδας, (όπως το ανάλογο χρειάζεται και κάθε φορά που κάποιος αναρριχάται σε κάποιον άλλο θρησκευτικό ή πολιτικό θρόνο), μπορεί να οφείλεται οπουδήποτε αλλού ΕΚΤΟΣ ΑΠΟ ΤΟΝ ΘΕΟ.

Ένα άλλο στοιχείο που επίσης έχει διαφοροποιηθεί, είναι το αντικείμενο και ο χαρακτήρας της προσκύνησης. Οι υπήκοοι εξακολουθούν να προσκυνούν τον ηγεμόνα τους, όχι όμως πια λατρευτικά –σαν θεό– αλλά τιμητικά. Όπως διασαφηνίζει ο Αμβρόσιος

«κατά την προσκύνηση, λατρεύεται ο σταυρός του Χριστού, στο πρόσωπο του ηγεμόνα^ δεν είναι λοιπόν αυθάδεια (προς τον Θεό) το να προσκυνούμε τον αυτοκράτορα παρά ευσέβεια, επειδή (προσκυνώντας) αναφερόμαστε στο ιερό σύμβολο της λύτρωσης»[2].

[Ενδιαφέρον κατρακύλισμα που οδήγησε σε πολλά άλλα..., όπως π.χ. η προσκύνηση των Επισκόπων, των νεκρών λειψάνων, των εικόνων κ.λπ.].

Η μόνη ανάμιξη που είχε ποτέ ο Θεός σε ανακήρυξη βασιλέων, ήταν στις περιπτώσεις του Σαούλ και του Δαβίδ και μόνο καταχρηστικά των διαδόχων τους, στα πλαίσια της ισραηλιτικής πολιτείας. Όμως και σε εκείνες τις περιπτώσεις ουδέποτε ο Θεός ενέκρινε a priori όλες τις πράξεις τους ούτε δικαιολογούσε και αναγνώριζε τα συχνά τους πολιτικά, ηθικά και θρησκευτικά εγκλήματα, για τα οποία δεν είναι τώρα η ώρα να αναφερθούμε.

Έτσι ο Κύριος δεν επικύρωσε την κακή πορεία του Ροβοάμ, γιου του Σολομώντα, που τον απέρριψε και ως τιμωρία διαίρεσε στα δύο το βασίλειό του, όπως το ίδιο έκανε με πολλούς άλλους ασεβείς βασιλείς με τελευταίο τον Σεδεκία. Ο ιστορικός της Βίβλου θα γράψει: «Αυτοί εχλεύαζον τους απεσταλμένους του Θεού και κατεφρόνουν τους λόγους αυτού και έσκωπτον τους προφήτας αυτού, εωσού η οργή του Κυρίου ανέβη κατά του λαού αυτού, ώστε δεν ήτο θεραπεία» (Β~ Χρον. 36/λς/16).

Προφανές, λοιπόν, ότι Ο ΘΕΟΣ ΕΙΝΑΙ ΑΜΕΤΟΧΟΣ ΟΛΩΝ ΤΩΝ ΕΓΚΛΗΜΑΤΩΝ και ΜΗΧΑΝΟΡΡΑΦΙΩΝ και ΥΠΟΣΚΕΛΙΣΜΩΝ που φέρνουν στα αξιώματα τους κάθε λογής καλούς ή κακούς άρχοντες των λαών της γης. |

___________________

[1] «Βυζαντινο-Περσικοί Πόλεμοι, Η σύγκρουση δύο αυτοκρατοριών», Γεώργιος Καρδαράς, Ιστορικός, Εκδόσεις Περισκόπιο, σσ. 19-20.
[2] www.arnos.gr/dmdocuments/eap/epo/epo30/ylikoepo30/xristos.baloglou.theos.autokratoras.pdf