"ΤΥΧΙΚΟΣ" ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ-ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2011 -- "ΕΛΛΑΣ ΕΛΛΗΝΩΝ ΧΡΙΣΤΙΑΝΩΝ" <;>

ΕΥΣΗΜΟΣ ΛΟΓΟΣ

Στο περιοδικό «Ιωάννης ο Βαπτιστής», (τ. 560, Iανουάριος 2011), διαβάσαμε το παρακάτω κείμενο του π. Δανιήλ Αεράκη, με τίτλο: «ΠPOΣXΩMEN – "Εύσημος λόγος"». Το αναδημοσιεύουμε εδώ χάρη των αναγνωστών μας, και ίσως κάποιων καλοπροαίρετων ανθρώπων της κρατικής εκκλησίας που ακόμη είναι δεμένοι στη μαγεία των “αρχαιοπρεπών” τελετουργιών...

Η μεγάλη διαφορά ανάμεσα στον τρόπο της σημερινής "ορθοδόξου" λατρείας και στον τρόπο της λατρείας στην πρώτη Εκκλησία, την όντως ορθόδοξη, φαίνεται στην κατανόηση των λεγομένων και στη συμμετοχή όλων των εκκλησιαζομένων. Η λατρεία των πρώτων χριστιανών δεν είχε τη λαμπρότητα και το κοσμικό μεγαλείο των σημερινών ακολουθιών. Δεν είχε τον εξωτερικό πλούσιο διάκοσμο. Δεν είχε την περίτεχνη βυζαντινή μουσική ή κάποια άλλη συγκροτημένη ηχητική. Δεν είχε χρυσοκέντητα άμφια και πολυποίκιλτες αρχιερατικές μίτρες και πατερίτσες. Δεν είχε χρυσά και αργυρά σκεύη. Δεν είχε φανταχτερούς πολυελαίους και μελωδικές καμπάνες. Δεν είχε τυμπανοκρουσίες, πανηγυρισμούς και εντυπωσιασμούς.

• Είχε όμως ζωντάνια. Ό,τι γινόταν και ό,τι λεγόταν στη λατρευτική σύναξη ήταν ευκρινέστατο. Όλοι το κατανοούσαν και όλοι το ζούσαν (το βίωναν). Καμιά έξωτερικη (κοσμική) μεγαλοπρέπεια δεν αποσπούσε την προσοχή τους. Ήσαν προσηλωμένοι στα ιερά λόγια. Ένας ο σκοπός τους: Να υποδεχτούν "τον Βασιλέα των όλων".

Στην τοπικη εκκλησία της Κορίνθου μερικοί χριστιανοί επεδίωκαν το χάρισμα της γλωσσολαλιάς και έλεγαν πράγματα ακαταλαβίστικα. Ο απόστολος Παύλος εξανέστη. Θεωρούσε αμαρτία να λέγωνται στην εκκλησία ακατανόητα, που δεν τα προσλαμβάνουν οι πολλοί, πολύ περισσότερο δεν οικοδομούνται από αυτά.

Την επιθυμία του, που φυσικά ταυτιζόταν με το θέλημα του Χριστού, εκφράζει με τα εξής σημαντικά: «Εν εκκλησίαις θέλω πέντε λόγους διά του νοός μου λαλήσαι, ίνα και άλλους κατηχήσω, ή μυρίους λόγους εν γλώσση» (Α' Κορ. 14/ιδ/19).

• Ο μεγάλος Απόστολος θέλει, όσα λέγονται και ψέλνονται στην εκκλησία, κατά την κοινή λατρεία, να είναι και κατανοητά και διεγερτικά. [...]

Πώς όμως ένας σαλπιγκτής θα ξεσηκώσει τους οπλίτες σε μάχη, αν το σάλπισμά του δεν είναι συγκεκριμένο και δυνατό; Θέση σαλπιγκτή έχει την ώρα της λατρείας ο λειτουργός και ο ψάλτης. Αλλοίμονο, αν ο τρόπος που διαβάζουν ή ψέλνουν κοιμίζει τους εκκλησιαζομένους ή, το αντίθετο, τους ταράζει και τους εξοργίζει.

Να τα λόγια του αποστόλου Παύλου: «Εάν άδηλον φωνήν σάλπιγξ δω, τις παρασκευάσεται εις πόλεμον; Ούτω και υμείς διά της γλώττης εάν μη εύσημον λόγον δώτε, πώς γνωσθήσεται το λαλούμενον; Έσεσθε γαρ εις αέρα λαλούντες» (Α' Κορ. 14/ιδ/8-9).

• Σάλπιγγα θέλει τα λόγια της συνάξεως ο Παύλος.
> Σάλπιγγα με συγκεκριμένα συνθήματα.
> Σάλπιγγα, που να ξυπνά, να διεγείρει, να ξεσηκώνει.

Αυτό θα πει ζωντανή λατρεία. Τις περισσότερες φορές λες και προσφέρουμε στους προσερχομένους χλωροφόρμιο, για να μπουν σε καταστολή οι χριστιανοί και να αποχαυνώνονται τελείως. Αντί να διεγείρονται οι πιστοί και να ενθουσιάζονται πνευματικά, καταντούν να χασμουριούνται. Κουράζονται, δυσανασχετούν, κοιτάζουν τα ρολόγια τους για να δουν πότε θα τελειώσει η ανιαρή γι' αυτούς ακολουθία, κάποτε δε και κοιμούνται για τα καλά!

• Πολλά τα αίτια. Το βασικότερο αναφέρεται στον τρόπο, που τελείται σήμερα η λατρεία, και μάλιστα η θεία Λειτουργία. > Φύγαμε από την απλότητα. Πήγαμε στα πομπώδη.
> Φύγαμε από τα ζωντανά. Πήγαμε σε μακρόσυρτα υπνωτικά ψαλσίματα.
> Φύγαμε από το εύτονο. Πήγαμε στο άτονο και μουρμουριστό.
> Φύγαμε από τον «εύσημον» λόγο. Πήγαμε στο στοχασμό, στο ακαταλαβίστικο, που με πολλή υποκρισία αλλά και υπερηφάνεια το ονομάσαμε "μέθεξη"!
> Φύγαμε από το θαυμασμό του προσώπου του Ιησού Χριστού. Πήγαμε στην προβολή πολυαρχιερατικών παραστάσεων.
> Φύγαμε από την κατάνυξη. Πήγαμε στο πανηγυρικό.
> Φύγαμε από την κατακομβική προσευχή. Πήγαμε στη βυζαντινή μεγαλοπρέπεια.

Δεν αρκεί η γενική αδιαφορία του λεγόμενου ορθόδοξου κόσμου. Δεν αρκεί η άγνοια της γλώσσας στους περισσότερους. Σαν επισφράγισμα για την κοίμηση και την πνευματική νέκρωση του κόσμου, που συμβαίνει ακόμα να εκκλησιάζεται, έρχεται και η επικρατήσασα απαράδεκτη κατάσταση. Σαν να το κάνουμε επίτηδες, τα λέμε έτσι, ώστε κανένας να μη καταλαβαίνει τίποτε!

• Τί πρέπει να γίνει: Το μόνο που δεν αρμόζει είναι ο εφησυχασμός και ο μη προβληματισμός. Όποιος δεν προβληματίζεται για τον τρόπο της λατρείας και για την απομάκρυνση των αδελφών μας από τον εκκλησιασμό, αυτός έχει φτάσει στο έπακρο σημείο του θρησκευτικού επαγγελματισμού ή της θρησκευτικής υποκρισίας. Το "έτσι το βρήκαμε, έτσι θα το κρατήσουμε" αποτελεί επικάλυμμα της ραθυμίας και αδιαφορίας μας.

• Τί, λοιπόν, πρέπει να κάνουμε; να καταργήσουμε το τυπικό; να περικόψουμε τις ακολουθίες; να καταργήσουμε ευχές και προσευχές;

Όχι! Τίποτε από αυτά. Δεν είναι υπόθεση μεμονωμένων προσώπων να αλλάζουν ή να διορθώνουν το τυπικό της Εκκλησίας.

Εμείς μπορούμε να κρατήσουμε το μεγαλείο των λόγων της λατρείας μας, να διατηρούμε όσο γίνεται την ομοιομορφία στη λατρεία, αλλά να συνειδητοποιήσουμε την ευθύνη, που σήμερα έχει ξεχαστεί από τους περισσότερους λειτουργούς και ψάλτες:

> Λειτουργούμε και ψέλνουμε για τη δόξα του Θεού και την ωφέλεια του λαού.
> Λειτουργούμε και ψέλνουμε μόνο προς "οικοδομήν και σωτηρίαν".
> Λειτουργούμε και ψέλνουμε για να ριγούμε και να συγκλονιζόμαστε.
> Λειτουργούμε και ψέλνουμε όχι ως γραμμόφωνα ή μαγνητόφωνα ή CD, που ψυχρά μεταδίδουν όσα χαράχτηκαν πάνω τους.
> Είμαστε φορείς του Αγίου Πνεύματος. Πυρακτωνόμαστε και πυρακτώνουμε.
> Κατανοούμε και φωτίζουμε.

Δεν χρειάζεται να προστεθούν άλλα δικά μας σχόλια. Τα πράγματα είναι σαφέστατα και «ο νοών νοείτω», εκτός και αν δεν θέλουν “νοείν” ή μάλλον οι ηγγέτες δεν θέλουν τον κόσμο, το εκκλησίασμα, να «νοεί”... όπως το σημειώνει ο ίδιος ο συντάκτης του εν λόγω κειμένου:

«Σαν να το κάνουμε επίτηδες, τα λέμε έτσι, ώστε κανένας να μη καταλαβαίνει τίποτε!». |

ΙΩΣΗΦ ΒΕΝΤΟΥΡΑΣ

Γράφοντας στο τεύχος του περασμένου Μαΐου για το σύγχρονο κατάντημα της εκκλησίας «Πλησίον Πλατείας Βάθης», αναφερθήκαμε σε μία προσωπικότητα που είχε ταυτιστεί τρόπον τινά με το συγκεκριμένο χώρο, και γράψαμε:

«Κοντά τους έμενε κι ένας Εβραίος —Ιωσήφ Βεντούρα τον έλεγαν— που, επειδή είχε γίνει χριστιανός, τον είχαν απαρνηθεί οι δικοί του. Βρήκε κι αυτός κοντά τους καταφύγιο, και ανταπέδιδε τη φιλοξενία ασχολούμενος κατά κάποιο τρόπο ως οικονόμος και φύλακας...»

Αρκετοί αναγνώστες, νεότεροι σε ηλικία, προσπάθησαν τότε να μάθουν περισσότερα γι’ αυτό τον άνθρωπο. Ταυτόχρονα όμως κάποιος ανακάλυψε στο Facebook και μας έστειλε την φωτογραφία που αναδημοσιεύουμε, όπου ο Ιωσήφ Βεντούρας (δεξιά) εικονίζεται μαζί με τον κ. Κώστα Γκατζέλια, στέλεχος τότε στο τυπογραφείο της εν λόγω εκκλησίας όπου εκδιδόταν το περιοδικό «Σάλπισμα».

Κάποιοι κάνουν ό,τι περνάει από το χέρι τους για να σβήσουν τα ιστορικά ίχνη των άλλων ανθρώπων της εποχής τους, ώστε να μοιάζει ότι το όλο “έργο” συνίσταται και εξαρτάται από αυτούς και μόνο, έχοντας ξεπηδήσει εκ του μηδενός. Έτσι φρόντισαν να διακόψουν και την κυκλοφορία του «Σαλπίσματος» για να υπάρχει μόνο “το δικό τους” «Βήμα».

Χάος πριν από αυτούς και μετά από αυτούς … χάος.

Τα γεγονότα διαψεύδουν το πρώτο σκέλος της φράσης, αλλά για το δεύτερο, –όπως έχει αποδειχθεί μέχρι τώρα– είναι ιδιαιτέρως ικανοί να το προκαλέσουν. |